Netwerkbedrijf Enexis wilde een duurzaam mobiliteitsbeleid voor haar ruim 4.000 medewerkers en vroeg daarbij Syndesmo om hulp. Zij trokken Jos Hollestelle aan voor de implementatie mobiliteitsbeleid en voorzieningen binnen hun programmateam. Met resultaat: ‘Enexis heeft nu, drie jaar later, een van de meest duurzame leaseregelingen van Nederland en waarschijnlijk ook de meeste elektrische auto’s in hun vloot.’ Een in het oog springende maatregel om medewerkers te laten wennen aan duurzamer reizen, was het instellen van drie autoloze dagen. 

Waarheen leidt de weg

Het begint altijd met een visie: waarom wil je een ander mobiliteitsbeleid en wat wil je ermee bereiken als organisatie? Zo ook bij Enexis, vertelt Jos: ‘Ze wilden hun mobiliteitsbeleid verduurzamen zodat het zou aansluiten bij de energietransitie waar ze middenin zaten. We haalden tijdens een aantal werksessies de drijfveren in de organisatie op bij zowel directieleden als medewerkers van de twaalf verschillende vestigingen.

Interessant was dat iedereen dezelfde visie had: een voorbeeld zijn in duurzaamheid. Niet alleen in hun core business maar ook in hun mobiliteitsbeleid. Dat liep heel erg achter bij wat ze wilden zijn en uitstralen: 90% van de medewerkers kwam per auto en in het oude beleid zaten geen prikkels om op een andere manier te reizen.’

Business case: kostenneutraal

De gezamenlijke visie en drijfveren waren dus vrij eenvoudig vast te stellen. Ingewikkelder was het uitwerken van de business case. ‘Ze wilden een nieuw en duurzamer mobiliteitsbeleid maar dat moest wel kostenneutraal gebeuren. Dat staat op gespannen voet met de medewerkerstevredenheid. Daarom waren we met het programmateam lang bezig om tot passende maatregelen te komen. De beste manier om hun belangrijkste doelstelling -50% CO₂-reductie in 2020- te behalen was om de leaseregeling aan te passen. We hebben in het nieuwe leasebeleid dan ook veel duurzame prikkels gestopt waardoor hun leaseregeling nu een van de duurzaamste in Nederland is. De prikkels werkten: ruim een derde van de bestelde auto’s is nu al elektrisch.’

Programmaboard houdt de vaart erin

‘Een van onze adviezen was om een programmaboard in te stellen want zo’n ambitie van 50% reductie in 2020 is mooi, maar wel erg ver weg. De programmaboard komt nu elke 2 maanden bij elkaar en bestaat uit een aantal directeuren en de HR- en facilitydirecteur. Zij bekijken de voortgang van het programma en sturen zo nodig bij. Daardoor leeft het veel meer binnen de organisatie.’

Autoloze dagen

Een ander middel om de CO₂-doelen te halen, is het instellen van drie autoloze dagen. Voor medewerkers en organisatie in zijn geheel een goede manier om te ervaren hoe het is om duurzaam te reizen en vaste gewoontes te doorbreken. Met mooie resultaten: een groot gedeelte (40%) van de medewerkers werkte thuis, ongeveer 20% reisde met het OV en 15% besloot om de fiets te pakken. Om toch met elkaar in contact te blijven is er massaal gebruik gemaakt van Skype en de telefoon. De CO2-besparing was 113.000kg, ongeveer 70% ten opzichte van een gewone dinsdag.

‘De autoloze dagen zorgden voor veel commotie op kantoor, zowel positief als negatief. Een blijvend resultaat is dat zo’n 8% aangeeft anders te blijven reizen. De actie leverde daarnaast veel andere bruikbare dingen op zoals dat problemen bij massaal thuiswerken aan het licht kwamen en meteen opgelost konden worden. Maar we kregen ook een vloed aan informatie over wensen en behoeften van medewerkers op het gebied van mobiliteit.’

Landelijk initiatief voor alle werkgevers

De autoloze dagen zijn Enexis zo goed bevallen, dat ze dit initiatief nu kosteloos aanbieden aan andere werkgevers. Organisaties die zich aanmelden, krijgen communicatiemiddelen en tips om bij hen ook de autoloze dagen uit te rollen. De Autoloze Dinsdag op 12 juni 2018 is zo een van de instrumenten waarmee Enexis invulling geeft aan haar ambitie om een voorbeeld in duurzaamheid te zijn. Meer hierover is te vinden op www.autolozedinsdag.nl.

De vijf belangrijkste ervaringen rond acties als de autoloze dagen

1. Draagvlak: Zorg voor draagvlak binnen het hoger management.
2. Voorbereiding: Bereid de dagen goed voor. Er komt meer bij kijken dan je aanvankelijk denkt.
3. Boodschap: Denk goed na over de framing. Wil je verplichten of wil je verleiden?
4. Terugkoppeling: Koppel direct resultaten terug, zowel aan medewerkers, directie als OR.
5. Leren: Gebruik de reacties en inbreng vanuit de organisatie tijdens deze dagen om het mobiliteitsplan aan te scherpen.

‘Zowel Enexis als Syndesmo hebben veel geleerd van dit omvangrijke en vooruitstrevende project dat trouwens nog steeds loopt. Bijvoorbeeld over het belang van een sluitende business case, gedragsinterventies en goede communicatie. Dit jaar gaan we aan de slag met onder andere maatwerk leveren op afdelingsniveau, het belang van voorbeeldgedrag en communicatie rond de thema’s vitaliteit, thuiswerken en delen.’